Publiek - reglementen raad voor maatschappelijk welzijn

Deel 1: Inleiding
01. Wat is een deontologische code?
Een deontologische code is een verzameling regels die vertelt hoe je goed moet handelen op je werk. Het gaat over wat juist is om te doen en hoe je je hoort te gedragen. Het is belangrijk om deze regels te volgen.

02. Op wie is deze code van toepassing?
Naast de deontologische code die opgenomen is in het arbeidsreglement en die van toepassing is voor alle medewerkers van het bestuur, werd er omwille van de specifieke rol van de medewerkers in de thuiszorg een aanvullende deontologische code opgemaakt die van toepassing op alle medewerkers van de thuisdiensten van OCMW Kalmthout.

03. Waarom is een deontologische code belangrijk?
Als medewerker ben je het gezicht van de thuisdiensten. Je speelt een belangrijke rol in het opbouwen van vertrouwen bij gebruikers. Het is een leidraad die beschrijft hoe je eerlijk en betrouwbaar kunt handelen. Het geeft je richtlijnen voor een goede basishouding. Het beschermt je tegen fouten of verkeerde stappen als gevolg van onwetendheid, beschuldigingen of externe druk. Het helpt je ook om risico's te herkennen en weerstand te bieden aan verleidingen. Op die manier krijgen de gebruikers ook de garantie dat er een veilig kader is om zorg te krijgen.

04. Waar kan je deze code terugvinden?
Deze deontologische code is ter beschikking op onze dienst. Iedere medewerker krijgt deze code mee wanneer ze in dienst komen en dienen deze te ondertekenen. De huidige medewerkers dienen deze deontologische code te ondertekenen voor akkoord.

Deel 2: Basishouding
Als thuishulp bied je gepaste hulp aan gebruikers, ongeacht hun leeftijd, ras, geslacht, geloof, cultuur, seksuele geaardheid, nationaliteit en politieke opvatting. Je respecteert de gebruiker en draagt bij aan zijn/haar welzijn en het bevorderen van zelfredzaamheid in hun thuissituatie.

01. Uiterlijk – voorkomen - hygiëne
• Je draagt de werkkledij die de dienst ter beschikking stelt.
• Je draagt geen kunst – of gelnagels.
• Je draagt korte mouwen tijdens de uitvoering van zorgtaken.
• Je respecteert alle hygiënische richtlijnen binnen de thuiszorg zoals vastgelegd door de FOD Volksgezondheid, het Departement Zorg van de Vlaamse Overheid, onze dienst
Preventie en Bescherming op het Werk en de instructies van onze dienst.

02. Betrokken bij de zorg
• Je werkt in het belang van de gebruiker en zijn/haar omgeving, samen met andere zorgverleners. Je draagt actief bij tot deze samenwerking, die noodzakelijk is om een
optimale hulpverlening aan de gebruiker en zijn/haar omgeving te bieden. Wanneer je wordt uitgenodigd voor een multidisciplinair overleg, zorg je voor een constructieve
deelname.
• Wanneer je merkt dat de gebruiker andere zorgnoden heeft of de gebruiker dit aan jou zegt, geef je de nodige informatie door aan de gebruiker of verwijs je deze zorgvraag door
naar je leidinggevende. Je laat de cliënt de vrije keuze over welke hulp hij/zij wenst in te schakelen.

03. Contact met collega’s en verantwoordelijken
• Je gaat respectvol om met de collega’s en de verantwoordelijken.
• Je deelt je kennis, vaardigheden en ervaringen met je collega’s. In werkvergaderingen, zorgoverleg, vorming, toets je je eigen manier van werken regelmatig af aan die van je
collega’s en je verantwoordelijken.
• Je houdt je aan de gemaakte afspraken binnen het team.
• Je neemt je verantwoordelijkheid en voert je taken uit zoals het hoort. Hierbij laat je in geen enkel geval een taak aan een collega over met de bedoeling je eigen
verantwoordelijkheden uit de weg te gaan.
• Je roddelt niet met cliënten over andere collega’s, verantwoordelijken of medewerkers van de dienst. Bij klachten of opmerkingen van cliënten verwijs je hen door naar de
verantwoordelijken van de dienst.
• Op een vergadering mag een cliënt niet in de volledige groep besproken worden. Cliënten worden enkel besproken met het zorgteam dat op regelmatige basis aanwezig is.
• De verantwoordelijke is jouw aanspreekpunt en vertrouwenspersoon binnen de dienst. Spreek hem/haar steeds aan wanneer je problemen ervaart bij de gebruiker. Het is uiterst
belangrijk om hem/haar in te lichten als je ergens mee zit. Spreek hem/haar op tijd aan om zo eventuele grotere problemen te vermijden. Als de dienstverantwoordelijken direct
betrokken partij zijn, kan je dit bespreken met het Afdelingshoofd Burger en Welzijn.
• Je ondersteunt de stagiairs en medewerkers in opleiding, laat hen taken uitvoeren die ze mogen of kunnen opnemen.

04. Omgaan met klachten en meldingen
• Wanneer een gebruiker een klacht of een melding heeft over een collega of over de dienst, verwijs je die steeds door naar je verantwoordelijken. Als de dienstverantwoordelijken
direct betrokken partij zijn, kan je doorverwijzen naar het Afdelingshoofd Burger en Welzijn of mailen naar klachten@kalmthout.be.
• Wanneer een gebruiker een klacht of een melding heeft over jou, maak je tijd om naar deze klacht of melding te luisteren. Let erop dat je niet in de verdediging gaat. Vat een
klacht of melding niet negatief op, maar zie het als een kans om je eigen werk of dat van je collega’s of de dienst te verbeteren.
• Bij klachten volgen we steeds de klachtenprocedure van het lokaal bestuur. Deze kan je opvragen bij de dienstverantwoordelijken.
• Bij meldingen van grensoverschrijdend gedrag (pesten, discriminatie, ongewenst seksueel gedrag en/of geweld), volgen we steeds de procedure grensoverschrijdend
gedrag. Deze kan je opvragen bij de dienstverantwoordelijken.

05. Scheiding werk & privé
We verwachten professionaliteit en collegialiteit van jou als medewerker. Een gezonde afstand tussen jou en de gebruiker met zijn mantelzorgers is daarbij essentieel. Té persoonlijke
contacten met cliënten en/of naasten kunnen te belastend worden voor jou en een bedreiging vormen voor je privacy. Daarnaast schept dit valse verwachtingen bij de cliënten ten aanzien van je collega’s. We verwachten dat je je houdt aan onderstaande richtlijnen om die afstand te bewaken.
• Je deelt je privénummer, privé mailadres en adres niet met de gebruiker of mantelzorger.
• Je neemt geen contact op via sociale media met gebruikers en mantelzorgers.
• Je neemt geen persoonlijk werkmateriaal van thuis mee naar de gebruiker.
• Je neemt geen familie of vrienden mee naar de gebruiker.
• Eigen persoonlijke problemen bespreek je niet met de gebruiker.
• Een intieme, persoonlijke relatie met de gebruiker of mantelzorger is niet toegestaan.
• Als een gebruiker je uitnodigt voor feestelijkheden, bespreek je dit eerst met je verantwoordelijke vooraleer hierop in te gaan.
• Na overleg met je verantwoordelijke kun je uitzonderlijk een gebruiker in het ziekenhuis bezoeken buiten werktijden, maar alleen als je dit zelf graag wilt.
• Respecteer elkaars privétijd.

06. Respect
• Je voert de taken uit met respect voor de gebruiker en hun waarden, normen en gewoontes, zolang deze binnen de algemeen aanvaarde normen vallen.
• Je maakt geen misbruik van de afhankelijkheidspositie van de gebruiker en vermijdt intimidatie of ongewenste intimiteiten zowel bij collega’s als bij gebruikers.
• Je draagt zorg voor het werkmateriaal van de gebruikers.
• Je spreekt de gebruikers aan zoals zij dat liefst willen, al dan niet met hun voornaam.

Deel 3: Beroepsgeheim en discretieplicht
01. Beroepsgeheim
In het belang van de cliënt, ben je als thuishulp gebonden aan het beroepsgeheim. Dit betekent dat alle informatie die je van de gebruiker krijgt, vertrouwelijk is. Daarom mag je niet met anderen praten over de gebruikers of situaties die je meemaakt. De gebruiker rekent erop dat medewerkers de privézaken respecteren en niet met anderen delen.
Binnen je team heb je gezamenlijk beroepsgeheim. Dit betekent dat je binnen je team wel in belang van de gebruiker informatie mag uitwisselen als die noodzakelijk is voor jou of je
collega. Ook als je cliënt je informatie toevertrouwt die voor jou een mentale belasting of ethisch dilemma vormt, blijf je hier best niet mee zitten en mag je dit bespreken met je verantwoordelijke.
Concreet wil dit zeggen:
• Je spreekt alleen met collega's of je verantwoordelijke(n) over de gebruikers als dit noodzakelijk is om je taken te kunnen doen.
• Met een leidinggevende doe je dit enkel tijdens werktijd via:
o Telefoon: 03 376 44 40
o Mail: thuiszorg@kalmthout.be
o Fysiek: individuele cliëntbesprekingen op de dienst
o Een chat via Microsoft Teams
• Met een collega doe je dit enkel tijdens werktijd via:
o Telefoon: gebruik alleen je werk telefoonnummer hiervoor
o Mail: gebruik alleen je werk mailadres hiervoor, zet thuiszorg@kalmthout.be altijd
in cc van je mail
o Fysiek: individuele cliëntbesprekingen op de dienst
o Op papier: via de thuiszorgkaft die in de woning van de gebruiker blijft
o Gebruik Whatsapp nooit!
o Met de Rostar app
• Je bespreekt de situatie van gebruikers niet met derden, zoals buren, gezinsleden, familie of vrienden of andere gebruikers. Tegenover hen heb je zwijgplicht, tenzij er een goede
verstandhouding is tussen een cliënt en bv de echtgeno(o)t(e)/kinderen en er toestemming is.
• Het beroepsgeheim geldt voor alle werknemers van het OCMW en blijft ook gelden als je uit dienst gaat.
• Als je het beroepsgeheim schendt, kan dit strafrechtelijke consequenties hebben. Bovendien kan dit de reputatie van de hele dienst schaden.
Er zijn enkele uitzonderingen op het beroepsgeheim:
• Buiten je team mag je alleen informatie delen met personen die ook verantwoordelijk zijn voor de zorg van de gebruiker, zoals een huisarts of verpleegkundige. De gebruiker moet
wel op de hoogte zijn dat je informatie doorgeeft aan een andere hulpverlener. Ook hier mag je alleen noodzakelijke gegevens uitwisselen die relevant zijn voor de zorg van de
gebruiker. Maar als de gebruiker niet wil dat je de informatie deelt, mag je dit niet doen.
• Als de gebruiker zelf de toestemming geeft om de informatie met iemand te delen, dan mag je uiteraard wel informatie delen. Let op: deze toestemming moet je kunnen
aantonen.
• Uitzonderlijk mag je ook informatie delen wanneer de gebruiker of iemand anders in levensgevaar is.

02. Discretieplicht
In het belang van de organisatie, heb je als medewerker van het lokaal bestuur discretieplicht. Dit wil zeggen dat je discreet omgaat met alle interne informatie vanuit de organisatie. We streven binnen het team deze afspraken na:
• Interne zaken, vertrouwelijke informatie of documenten van de organisatie deel je niet
met de gebruikers of buitenstaanders.
• Onder collega’s roddelen we niet. Conflicten of persoonlijke zaken bespreek je enkel
binnen het team of met de leidinggevende.
• Medewerkers die de discretieplicht schenden, kunnen een sanctie krijgen vanuit het
lokaal bestuur.

03. Samengevat
- Vraag je altijd af of het doorgeven van de vertrouwelijke informatie écht noodzakelijk is om je taak te kunnen doen.
o Als dit niet het geval is, heb je zwijgplicht
o Als dit wel het geval is, denk goed na tegen wie je hierover moet spreken:
▪ Een direct betrokken collega binnen je team
▪ Een direct betrokken leidinggevende
▪ Een andere hulpverlener (cliënt informeren!)
▪ Partner, familie, of andere mantelzorger (toestemming cliënt nodig!)

Deel 4: Interne afspraken
01. Geschenken
• Je aanvaardt geen geld, geschenken, fooien, juwelen van de gebruiker, ook niet bij testament of door schenking na het overlijden van de gebruiker. Wanneer je dit aanvaardt
kan de cliënt meer van jou als verzorgende verwachten dan je normale opdracht inhoudt. In beperkte mate kan je misschien wel eens bijvoorbeeld pralines of een bloemetje
aanvaarden. Twijfel je of je hetgeen dat aangeboden wordt mag aannemen? Neem contact op met de dienstverantwoordelijke.

02. Handel voeren
• Het is niet toegestaan om producten of diensten te kopen van, te verkopen aan of te ruilen met de gebruiker. Dit kan zeer vervelende consequenties krijgen, ook al deed je
dit met de beste bedoelingen.
• Verleen geen andere diensten tegen betaling aan de gebruikers, zoals bijvoorbeeld diensten in bijberoep.

03. Werktijden respecteren
• Je werkt als thuishulp binnen de afgesproken diensturen met de gebruiker en je verantwoordelijke. Je uren aanpassen of langer blijven buiten de normale werkuren, is
enkel mogelijk na overleg met de verantwoordelijke. Buiten de werktijd bel je niet naar de gebruikers.
• Je mag aan de gebruiker niet vragen om vroeger te vertrekken. Als je eerder wilt stoppen bij een gebruiker, bespreek je dit met de verantwoordelijke.
• Wanneer je niet bij de cliënt terecht kan, moet je steeds de verantwoordelijke verwittigen.
• Wanneer je te laat bij de cliënt bent, verwittig je de verantwoordelijke.
• Je mag geen taken van de gebruiker, zoals naaiwerk, was of strijk, meenemen naar huis of opdrachten uitvoeren buiten de normale werkuren.
• Wanneer je boodschappen doet voor de gebruiker, doe je geen persoonlijke boodschappen. Eventuele spaarpunten komen altijd op de kaart van de gebruiker.

04. GSM-gebruik
• Houd persoonlijk GSM-gebruik (bellen, berichten, sociale media) voor officiële pauzes of na het werk. Je voert je geen privégesprekken met de telefoon van de gebruiker of je
eigen GSM tijdens je werkuren, tenzij bij uitzonderlijke omstandigheden in je privéleven.

05. Omgaan met geld van de gebruiker
• Je handelt geldzaken altijd correct af en noteert dit steeds in de thuiszorgkaft. Bij vragen raadpleeg je onmiddellijk je verantwoordelijke.
• Je mag als thuishulp geen volmacht hebben op de bankrekening van de gebruiker.
• Je leent geen geld aan de gebruikers of vraagt ook geen geld als lening aan een gebruiker. Bij vragen raadpleeg je onmiddellijk je verantwoordelijke.
• Betalingen moeten met cash geld, een huishoudrekening, contactloos of een prepaid betaalkaart
• Uitzonderingen moeten besproken worden met de dienstverantwoordelijke.

06. Huissleutel
• Aanvaard nooit een huissleutel van de gebruiker. Bespreek dit met je verantwoordelijke.
• Indien de cliënt wil dat je als verzorgende gebruik maakt van een sleutelkluis, laat je dit weten aan je verantwoordelijke. Hiervoor moet een toestemmingsformulier ondertekend
worden.

07. Schade
• Wanneer er zich een ongeval voordoet of je zelf iets stuk maakt, breng dan meteen de dienst hiervan op de hoogte. In geval van schade wordt de gepaste procedure gevolgd.

08. Gebruik van wagen
• Je mag geen gebruik maken van de wagen van de gebruiker.
• Je gebruikt je eigen wagen voor verplaatsingen die horen bij klanttaken zoals boodschappen doen of naar de dokter gaan, aangezien je eigen wagen binnen de
verzekering van je arbeidscontract hoort.

09. Andere dillema’s
Niet alle ethische zaken kunnen in duidelijke, alomvattende, schriftelijke regels en verplichtingen worden opgenomen. Vaak zijn dit dillema’s die niet zwart/wit kunnen
beoordeeld worden. In deze situaties is er maar één mogelijkheid: handel niet naar goed gevoel, maar ga in overleg met je leidinggevende. Samen kunnen jullie de juiste afwegingen
maken en een weloverwogen beslissing nemen. Op die manier ben je als medewerker ook gerustgesteld dat je op de juiste wijze hebt gereageerd. Heb je snel gereageerd en heb je
achteraf vragen of je dit juist hebt aangepakt, ga dan ook in overleg met je leidinggevende.